Açıklama
HİDROKLORİK ASİT
Hidroklorik asit, halk arasında tuz ruhu olarak bilinen hidrojen ve klor elementlerinden oluşmuş kimyasal bir bileşiktir. Hidroklorik asit HCI formülüyle gösterilir. Tuz Ruhu, kimyadaki ana maddelerden biridir. Bu asit, birçok küçük çaplı sanayi dalında kullanılmaktadır. Bu bileşik oda sıcaklığındaki bir litre suda, ortalama 450 litre kadar yüksek oranda çözünmektedir. Açık sarı renktedir. Amonyak ve sodyum karbonat gibi bazlara etkisi fazladır. Hidroklorik asit sulu çözeltilerde H+ iyonu vererek çözünür. Demir, çinko, alüminyum, magnezyum gibi metallere etki ettiğinden hidrojen açığa çıkarır. Bakırla beraber havanın oksijeniyle tepkimeye girse de, burada hidrojen açığa çıkmaz. Hidroklorik asidin pas gideren etkisi de bulunmaktadır. Karbonatlar bu bileşikle tepkimeye girdiğinde, karbondioksit açığa çıkmaktadır. Organik bileşiklerle etkileşim kurduğunda, klorlu ürünler elde edilebilir.
Tuz Ruhu, pek çok alanda kullanılan ancak zehirli bir maddedir ve insan dokuları başta olmak üzere çoğu yüzeye büyük tahribat verir. Bu nedenle bu asit ile çalışılırken güvenlik önlemleri en üst düzeyde tutulmalıdır. Asit, toksik olmasının yanında, gözler ve deri için tahriş edicidir, deride yanıklara neden olmaktadır ve solunum sistemi için tahriş edici özellik taşımaktadır.
Hidroklorik Asidin Kullanım Alanları
Günümüzde demir çelik sektöründen, deri işlemeciliği, ev temizliği, inşaat sanayisi, organik madde üretimi ve gıda sektörüne kadar tüm alanlarda kullanılır. Hidroklorik asit, çeşitli farklı iş alanlarında kullanımı bulunan bir tür inorganik asittir. Asidin derişimi, kullanıldığı iş sahasına göre değişkenlik göstermektedir. Hidroklorik asit, çeliğin dekapajı, organik bileşiklerin oluşturulması, inorganik maddelerin sanayi dallarında üretimi ve pH dengesinin sağlanması için bir çok sanayi alt dalında kullanılır.
Petrol sanayi, kimya sanayi, ilaç sanayi, boya sanayi, kağıt sanayi, tekstil endüstrileri, reçine rejenerasyonu, dekapaj, içme kullanma suları pH düşürücü, metal klorürleri üretiminde kullanılır.
Bu bileşik farklı alanlarda kullanılan inorganik asittir. Kullanıldığı alana göre asidin derişimi farklılık gösterir. Çeliğin dekapajı, inorganik maddelerin üretimi, organik bileşikler oluşturma, ph dengesinin sağlanması gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Sanayide petrol, reçine rejenerasyonu, kağıt, ilaç, boya, kimya, tekstil, metal klorürü üretimi gibi alanlarda kullanılmaktadır.
Hidroklorik asit çeliğin temizlenmesi için yapılan dekapaj işleminde sıkça kullanılmaktadır. Önce demirin üzerindeki pas % 18 derişimli hidroklorik asitle alınır. Daha sonra dekapaj işlemi gerçekleştirilir.
PVC maddesi için üretilen Vinil klorit gibi organik madde üretiminde hidroklorik asit kullanılmaktadır
İnorganik bileşiklerin çoğunluğu asit baz tepkimesiyle üretilmektedir. Bunların içindeki asitlerden olan hidroklorik asit oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Demir klorür gibi maddeler bu etkiyle sudan ayrıştırılır, su arıtma tesislerindeki pis suların temizliği sağlanır. Bunun yanında akü, pil gibi malzemelerin üretiminde hidroklorik asit kullanılmaktadır.
Herhangi bir solüsyon içindeki bazik değerin düşürülmesi için hidroklorik asit kullanılmaktadır. Bununla solüsyondaki asit baz değerleri değiştirilebilmektedir. Havuz suyu, içme suyu, gıda ve ilaçlarda ph değerleri bu şekilde kontrol edilmektedir.
İyon alışverişinin denetlenmesinde ve yenilenmesinde yüksek kaliteli hidroklorik asit kullanılmaktadır. Reçine gibi maddelerin üzerinde bu şekilde oynanabilir.
Hidroklorik Asit Kullanımı Esnasında Dikkat Edilecek Hususlar
TUZ RUHU: Hidroklorik asit,hidrojen ve klor elementlerinden oluşan,oda sıcaklığı ve normal basınçta gaz halinde bulunan kimyasal bileşiktir. Temizlikte doğru kullanılan %36 lık derişik HCl, tuz ruhudur; sıvıdır. Fayans, taş vb ıslak zeminde ağır kirleri temizlemek için kullanılır. Derişik HCl (tuz ruhu), organizmalar için büyük tahribata neden olabilmektedir. Gaz halindeki bir miktar HCl solunumu halinde, tüm solunum sistemi tahrip edilebilir. Sıvı halde döküldüğü çoğu yüzeyi eritebilir. HCl (tuz ruhu) ile çalışırken, eldiven ve koruyucu kıyafetlerin giyilmesi HCl’ den kaynaklanabilecek tahribatların azaltılmasında veya engellenmesinde önemlidir.
Çamaşır suyu ile tuz ruhu birleşirse Cl₂ açığa çıkar. Solunduğunda vücut da büyük hasara neden olmaktadır Cl₂ gazı oldukça zararlıdır. Bu nedenle tuz ruhu ile çamaşır suyunun birlikte asla kullanılmaması gerekir.
